تأثیرات مصرف دخانیات بر روند بهبودی و عوارض جانبی پس از عملهای زیبایی به طور گسترده‌ای توسط پژوهش‌های علمی بررسی شده است. استعمال سیگار و سایر محصولات دخانیاتی، به دلیل کاهش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها، می‌تواند منجر به افزایش خطر نکروز بافتی، عفونت، و کند شدن روند بهبود در جراحی‌های زیبایی شود. در این مقاله، به مهم‌ترین اثرات دخانیات بر جراحی‌های زیبایی و ارتباط آن با نکروز بافت می‌پردازیم.
۱. اثرات دخانیات بر خون‌رسانی و ترمیم زخم‌ها
مصرف سیگار حاوی نیکوتین، مونواکسید کربن و مواد شیمیایی دیگری است که باعث تنگ‌شدن عروق خونی و کاهش جریان خون در بافت‌ها می‌شود. نیکوتین، ماده اصلی موجود در سیگار، باعث انقباض عروق می‌شود که در نتیجه، اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها کاهش یافته و توانایی بدن برای ترمیم بافت آسیب‌دیده مختل می‌شود. در نتیجه، روند بهبود زخم پس از عملهای زیبایی مانند لیفت صورت، ابدومینوپلاستی، و جراحی‌های پروتز به شدت کند شده و زخم‌ها با تأخیر بیشتری بهبود می‌یابند.
۲. افزایش خطر نکروز بافتی
کاهش جریان خون ناشی از استعمال دخانیات، موجب افزایش خطر نکروز بافتی می‌شود؛ یعنی مرگ سلولی در نواحی‌ای که به طور مستقیم با کاهش اکسیژن مواجه‌اند. در جراحی‌هایی مانند لیفت صورت و یا جراحی‌های پستان، به دلیل این‌که بافت‌ها به اکسیژن بیشتری برای ترمیم نیاز دارند، احتمال نکروز و ایجاد بافت مرده در این نواحی بیشتر است. در واقع، نکروز می‌تواند به تغییر رنگ پوست، ایجاد زخم‌های باز و حتی عدم موفقیت در نتایج نهایی جراحی منجر شود.
۳. افزایش خطر عفونت و عوارض پس از عمل
تحقیقات نشان داده است که در افرادی که سیگار مصرف می‌کنند، احتمال بروز عفونت پس از جراحی بیشتر است، زیرا دخانیات می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. کاهش سطح اکسیژن در بافت‌ها باعث می‌شود که سیستم ایمنی قادر به مقابله با عفونت‌ها نباشد و باکتری‌ها به راحتی در محل جراحی تکثیر پیدا کنند.
۴. تأخیر در بهبود زخم‌ها و افزایش خطر اسکارهای نامطلوب
دخانیات نه‌تنها ترمیم زخم را کند می‌کند، بلکه خطر تشکیل اسکارهای ضخیم و نامطلوب را افزایش می‌دهد. هنگامی که بافت‌های جراحی به طور کامل و سریع ترمیم نشوند، بدن به طور غیرطبیعی به فرآیند التیام پاسخ می‌دهد که این امر می‌تواند منجر به اسکارهای برآمده و ناهماهنگ شود.
۵. توصیه‌های قبل و بعد از عمل برای بیماران سیگاری
به بیماران توصیه می‌شود حداقل دو تا چهار هفته پیش از عمل جراحی، مصرف دخانیات را قطع کنند و این قطع مصرف تا دو هفته پس از عمل نیز ادامه یابد. این امر باعث بهبود اکسیژن‌رسانی و افزایش سرعت بهبود زخم‌ها می‌شود. همچنین، از روش‌های جایگزین مانند چسب‌های نیکوتینی می‌توان استفاده کرد که از تنگ‌شدن عروق جلوگیری می‌کنند و اثرات جانبی کمتری دارند.
جمع‌بندی
مصرف دخانیات یک عامل خطر جدی برای جراحی‌های زیبایی محسوب می‌شود و به شدت می‌تواند بر نتایج جراحی و بهبودی بعد از آن تأثیر منفی بگذارد. ترک سیگار قبل و بعد از عمل، می‌تواند خطر عوارض جانبی همچون نکروز، عفونت، و اسکارهای نامطلوب را کاهش داده و نتایج جراحی را بهبود بخشد.
